به نقل از «فارس»

حکمرانی متمرکز هوش مصنوعی چگونه می‌تواند در ایران موفق شود؟

تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۴۸۶۸۲

به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، در نیمه آذرماه امسال، رئیس جمهور در حکمی معاون علمی و فناوری را مأمور تشکیل «شورای ملی هوش مصنوعی» کرد تا هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های ذی ربط و کنشگران پیشران در حوزه هوش مصنوعی را ایجاد نماید. این اقدام به عنوان گام اول ورود فعالانه دولت به حوزه حکمرانی و توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی است؛ اقدامی اگر چه دیر اما امیدوارکننده.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به بهانه ایجاد یک نهاد عالی متمرکز، در این گزارش که به قلم سجاد فلاحتکار، پژوهشگر حوزه حکمرانی فضای مجازی، به تحریر درآمده قصد داریم به مدل حکمرانی متمرکز در توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی نگاهی بیاندازیم.

با توجه به توسعه روزافزون فناوری‌های هوش مصنوعی و کاربردهای آن، کشورهای دنیا هر یک به نحوی مدلی برای حکمرانی و مدیریت توسعه هوش مصنوعی را در پیش گرفته‌اند. کشورهایی مانند آلمان یا فرانسه، از مدلی نامتمرکز برای مدیریت توسعه هوش مصنوعی استفاده می‌کنند به این معنا که برنامه راهبردی ملی برای توسعه، تدوین شده است و مطایق با آن نیز وزارت‌خانه‌‌ها و نهاد‌های مختلف را به صورت همزمان به عنوان راهبرِ جزئیاتِ برنامه‌ ملی هوش مصنوعی تعیین کرده‌اند.

در نوعی دیگر، برخی کشورها وظیفه‌ راهبری توسعه هوش مصنوعی را به یکی از وزارت‌خانه‌های خود سپرده‌اند. در این مدل همچنین امارات اولین کشوری بود که وزارت‌خانه‌ای برای هوش مصنوعی در سال 2017 تاسیس کرد. در یک مدل متمرکز، کشورها در یک نهاد فراقوه‌ای (انگلستان، استرالیا، ترکیه و...) و در مواردی مانند آمریکا و چین در بالاترین سطح سیاسی کشور به راهبری توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی می‌پردازند.

نگاهی به حکمرانی هوش مصنوعی در آمریکا

مطالعه مسیر حرکت هوش مصنوعی در ایالات متحده آمریکا، به عنوان یکی از اولین بازیگران حوزه هوش مصنوعی و به عنوان بزرگ‌ترین قدرت حال حاضر این حوزه، بی‌شک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. بازیگران اصلی حوزه هوش مصنوعی در آمریکا را می‌توان به سه بخش دولت، سازمان‌های نظامی و امنیتی و بخش خصوصی تقسیم نمود. دولت آمریکا وظیفه تعیین رئوس کلی سیاست‌گذاری‌ها و مسیر حرکت هوش مصنوعی را بر عهده دارد و هدف اصلی آن جمع‌آوری داده، به عنوان سوخت اصلی هوش مصنوعی است.

در بخش نظامی و امنیتی، سازمان‌ها و نهادهایی همچون وزارت دفاع، آژانس پروژه‌های تحقیقات پیشرفته دفاعی (دارپا) و آژانس پروژه‌های تحقیقات پیشرفته هوشمند (یارپا) همراه با سازمان امنیت ملی نقش اساسی را ایفا می‌کنند. به‌ویژه سازمان امنیت ملی آمریکا (NSA) پروژه‌هایی را در دست اجرا دارد تا به‌واسطه آن‌ها از توانمندی غول‌های فناوری بخش خصوصی آمریکا در حوزه جمع‌آوری اطلاعات و گسترش کاربردهای هوش مصنوعی بهره‌برداری نماید.

دولت آمریکا، سند راهبردی هوش مصنوعی خود را در سال ۲۰۱۹ میلادی و با امضای رئیس‌جمهور وقت، تدوین و منتشر نمود. مطابق با این طرح، تمرکز دولت آمریکا باید بر متمرکز ساختن منابع مالی، تقویت امنیت ملی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان باشد. نکته کلیدی این سند آن است که دولت آمریکا را موظف می‌سازد تا حجم سرمایه‌گذاری‌های خود در کاربردهای غیرنظامی و غیردفاعی هوش مصنوعی را به دو برابر افزایش دهد. علت این امر آن است که سیاست‌گذاران آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که لازم است هوش مصنوعی، به عنوان یک ابزار با کاربردهای به شدت گسترده، ابتدا در بخش‌های غیرنظامی توسعه یابد تا در ادامه حوزه‌های نظامی و امنیتی بتوانند از نتایج آن به منظور دستیابی به اهداف خود بهره‌مند شوند.

رئوس سیاستگذاری‌های ذکر شده در سند مذکور، شامل سرمایه‌گذاری بر تحقیق و توسعه، بالفعل نمودن منابع موجود در زمینه هوش مصنوعی، حذف موانع در مسیر نوآوری، آموزش نیروهای متخصص، وادار ساختن جامعه بین‌الملل به پیروی از نیات و خواسته‌های آمریکا و در نهایت استفاده از هوش مصنوعی در خدمات و مأموریت‌های دولتی است.

نکته حائز اهمیت دیگر آنکه دولتمردان آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که لازم است کلیه سازمان‌های دولتی در کنار سایر سازمان‌ها و شرکت‌های بخش خصوصی به تحقیق و توسعه در حوزه هوش مصنوعی بپردازند. از این‌رو می‌توان فهرست بلند بالایی از سازمان‌های دولتی در آمریکا را نام برد که هر یک مشغول به تحقیق در بخشی از کاربردهای هوش مصنوعی بوده و در واقع این حوزه را به موازات یکدیگر توسعه داده و به پیش می‌برند.

از گوگل تا جمینای

علاوه بر این، ظهور ابرشرکت‌های آمریکایی در بخش خصوصی است که با جمع‌آوری کلیه نیروهای کار و شرکت‌های نوپای موفق در حوزه هوش مصنوعی در زیر یک چتر واحد، علاوه بر افزایش سودآوری، این نیروها و شرکت‌ها را تحت یک مدیریت و سیاست‌گذاری واحد در جهت پیگیری و تحقق اهداف دولت آمریکا گرد می‌آورند. در میان این‌گونه شرکت‌ها، باید به شرکت آلفابت اشاره نمود که در سال ۲۰۱۵ میلادی با تغییرات عظیم در ساختار مدیریت شرکت گوگل ایجاد شده و به عنوان شرکت بالادستی گوگل مشغول به کار شد.

این شرکت، از آن زمان، با خرید بیش از ۳۵۰ شرکت نوپای موفق در حوزه هوش مصنوعی و گردآوری آن‌ها تحت مدیریت خودش، موفق شده است توان بالایی از متخصصین و دانش هوش مصنوعی را تحت کنترل در آورده و از آن‌ها مطابق با اهداف دولت آمریکا بهره بگیرد. در واقع شرکت آلفابت به دنبال ایجاد تنوع در مشاغل، دستیابی به مالکیت شرکت‌های موفق حوزه هوش مصنوعی و بیشینه‌سازی سود از طریق ایجاد یک اکوسیستم پویا و بسته است.

نکته حائز اهمیتی که از توجه به سیر حرکت شرکت آلفابت مشخص می‌شود آن است که این شرکت در ابتدا، در قالب شرکت گوگل، به عنوان یک موتور جستجو شروع به فعالیت نمود که تأثیر بسزایی در جمع‌آوری داده و نظارت بر داده‌های موجود در فضای اینترنت داشت و سپس با گسترش فعالیت خود، به‌مرور به سراغ کاربردهای داده‌ها و بهره‌برداری از داده‌های جمع‌آوری شده رفته و در نهایت با تغییر ساختار و ایجاد شرکت آلفابت، به بازویی عظیم در خدمت دولت آمریکا تبدیل شد تا به کنترل و نظارت بر شرکت‌های موفق هوش مصنوعی در سرتاسر جهان بپردازد. در حلقه آخر این زنجیره توسعه نیز این شرکت اخیراً از مدل زبانی بزرگ خود با نام Gemini  رونمایی کرده است.

 

به صورت خلاصه، می‌توان مدل مدیریت هوش مصنوعی در آمریکا را به این صورت تشریح نمود که دولت آمریکا از طریق کمیته SELECT ذیل شورای ملی علم و فناوری (NSTC) به عنوان بالاترین مرجع سیاستگذاری علم و فناوری آمریکا که در کاخ سفید مستقر است، به تعیین و ابلاغ سیاست‌های اصلی حوزه هوش مصنوعی به ویژه در زمینه تحقیق و توسعه آن می‌پردازد.

به موازات این مسئله، با ایجاد فشار بین‌المللی، سایر کشورها را مجاب به همراهی با سیاست‌های خود می‌نماید. سیاست‌های وضع شده از سوی کمیته SELECT به سازمان‌های نظامی و امنیتی همچون آژانس امنیت ملی، وزارت دفاع و سایر سازمان‌ها ابلاغ می‌شوند و پروژه‌های AQUAINT و MDDS آژانس امنیت ملی، ارتباط میان این سازمان و شرکت‌های بخش خصوصی را برقرار می‌کنند. شرکت‌های بخش خصوصی، همچون آلفابت، IBM، اپل، مایکروسافت و فیسبوک در راستای سیاست‌های وضع شده از سوی NSA، به جمع‌آوری داده‌ها پرداخته و علاوه بر آنکه از این داده‌ها به منظور افزایش حوزه تسلط و درآمدهای مالی خود بهره می‌گیرند، آن‌ها را در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکا قرار می‌دهند تا از آن‌ها در جهت منافع دولت آمریکا بهره‌برداری نماید.

با الهام از این مدل، در همین گام ابتدایی و با توجه به عزم جدی دولت ایران در حکمرانی متمرکز و فراقوه‌ای توسعه هوش مصنوعی، لازم است با تعریف ابرپروژه‌های راهبردی و سپردن آن به شرکت‌های خصوصی قدرتمند در حوزه ملی، همچنین از ظرفیت سازمان‌های دفاعی نیز استفاده است. در کنار این امر، لازم است تا زیست‌بومی برای شرکت‌های نوپا ذیل شرکت‌های بزرگ و ابرپروژه‌های مذکور تشکیل و تقویت شود.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: حکمرانی هوش مصنوعی فضای مجازی حکمرانی فضای مجازی حکمرانی متمرکز سیاستگذاری هوش مصنوعی فناوری های هوش مصنوعی حوزه هوش مصنوعی توسعه هوش مصنوعی نظامی و امنیتی هوش مصنوعی هوش مصنوعی هوش مصنوعی شرکت آلفابت دولت آمریکا سازمان ها امنیت ملی بخش خصوصی شرکت ها جمع آوری داده ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۴۸۶۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برنامه ریزی برای توسعه ۵ میدان نفتی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت نفت و گاز اروندان، عبدالله عذاری‌اهوازی گفت: این شرکت در موضوع نفت و گاز ماهیت تولیدی و توسعه‌ای دارد که حدود جغرافیایی آن شامل شهرستان‌های بستان، هویزه، سوسنگرد، دارخوین، خرمشهر، مینو شهر و اروندکنار می‌شود. درحقیقت این شرکت نفتی محدوده کل غرب کارون را احاطه کرده است.

وی با اشاره به اینکه از لحاظ میدان‌های نفتی، ۸۶ درصد میدان‌های مشترک نفتی کشور در غرب کارون قرار دارد، بیان کرد: بزرگ‌ترین میدان مشترک ایران، میدان آزادگان است و میدان‌های مشترک یاران، یادآوران و سهراب که به توسعه رسیده‌اند در این منطقه قرار دارند.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان با اشاره به اینکه میدان‌های سپهر، جفیر و دارخوین به بهره‌بردای رسیده‌اند و در حال توسعه فازهای بعدی هستند، افزود: در کنار این میدان‌های توسعه‌یافته، میدان‌های سوسنگرد، بندکرخه، خرمشهر، مینو و اروند جزو میدان‌هایی هستند که شرکت ملی نفت برای توسعه و بهره‌برداری آن‌ها برنامه‌ریزی کرده است.

عذاری‌اهوازی با یادآوری اقدام‌های مهم دولت سیزدهم در توسعه میدان‌های نفتی گفت: حرکت‌های مهمی در این دولت انجام شده است. یکی از راهبردهای مهم در دولت سیزدهم اعتماد و اطمینان به نیروهای بومی و ایرانی بود و با اتکا به نیروهای بومی، توسعه میدان‌ها را به شرکت‌های ایرانی واگذار کرده است.

وی گفت: میدان‌های سپهر و جفیر با اعتماد به جوانان ایرانی سال پیش توسعه یافت و با استخراج روزانه ۴۰ هزار بشکه به بهره‌برداری رسید.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان با بیان اینکه افزون بر توسعه میدان‌ها، تولید و نگهداشت نیز وظیفه شرکت نفت و گاز اروندان است، بیان کرد: ما در درجه اول باید بتوانیم مقدار نفتی را که تولید کرده‌ایم نگهداری کنیم.

عذاری‌اهوازی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای توسعه چاه‌های جدید هستیم، افزود: برای توسعه میدان دارخوین برنامه بسیار وسیعی داریم، چاه‌های تازه‌حفر و قراردادهای توسعه این میدان تدوین شده است.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون ظرفیت تولید در غرب کارون روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت است، گفت: در دولت پیش ظرفیت تولید این شرکت روزانه ۸۴ هزار بشکه نفت بود که اکنون با اقدام‌های شرکت ملی نفت در دولت سیزدهم، تولید در نفت و گاز اروندان ۳۰ درصد افزایش داشته است.

برنامه‌ریزی برای حفاری ۴۰ حلقه چاه در سال جاری

مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان ادامه داد: در دولت سیزدهم تعداد ۶۰ حلقه چاه را حفاری و برای امسال حفاری ۴۰ چاه دیگر را برنامه‌ریزی کرده‌ایم که به بهره‌برداری برسانیم. با حفاری این ۶۰ حلقه چاه در میدان آزادگان، هم‌اکنون ظرفیت تولید نفت حدود ۲۰۰ هزار بشکه است.

عذاری‌اهوازی با اشاره به توجه و برنامه‌ریزی کاربردی دولت سیزدهم در توسعه میدان‌ها گفت: شرکت نفت و گاز اروندان همه برنامه‌های شرکت ملی نفت برای تولید را در سال ۱۴۰۲ به سرانجام رسانده و یکی از شرکت‌های موفق در این زمینه بوده است. این موفقیت‌ها ثمره تلاش و جهاد بی‌وقفه همه کارکنان به شمار می‌رود.

وی با اشاره به جمع‌آوری گازهای همراه نفت افزود: سیاست ما در توسعه میدان‌ها، توسعه منطقه و حفظ محیط‌زیست به‌عنوان سرمایه‌ای عمومی و ماندگار است و به این منظور کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰ با سرمایه‌گذاری هلدینگ خلیج فارس پارسال راه‌اندازی شد.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان ادامه داد: فعالیت مرحله نخست این کارخانه با ظرفیت ۲۵۰ میلیون فوت‌مکعب گاز آغاز کرده است و هم‌اکنون حدود ۱۱۰ میلیون فوت‌مکعب گازهای همراه میدان‌های آزادگان شمالی و یادآوران، برای فرآورش و استفاده به‌عنوان گاز شهری و فرآورده‌های پتروشیمی‌ها و خوراک آن‌ها به این کارخانه ارسال می‌شود.

ارسال ۳۲ میلیون فوت‌مکعب گاز به کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰

عذاری‌اهوازی با بیان اینکه با جمع‌آوری گازهای همراه، گاز متان تولید می‌شود که برای مصرف گاز خانگی است و برای جبران ناترازی گاز کشور به خط سراسری ششم ارسال می‌شود، گفت: در میدان آزادگان شمالی در گذشته روزانه حدود ۲۸ میلیون فوت‌مکعب گاز ارسال می‌شد. اما در حال حاضر، از طریق تعمیر، اصلاح و راه‌اندازی یک کمپرسور با استفاده از نیروهای توانمند داخلی و کارکنان شرکت نفت و گاز اروندان، که از زمان ساخت کارخانه آزادگان شمالی از سوی شرکت‌های چینی بلااستفاده بود، توانستیم حجم بالایی از گاز را فرآورش و از سوزاندن و هدررفتن این سرمایه ملی جلوگیری کنیم.

وی با اشاره به اینکه تعمیر کمپرسور از سوی کارکنان این شرکت با ۷۵۰ نفر روز انجام شده است، افزود: ما توانسته‌ایم حدود ۵ میلیون فوت‌مکعب گاز دیگر اضافه کنیم و به ۳۲ میلیون فوت‌مکعب برسانیم.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان بیان کرد: با افتخار اعلام می‌کنم که تا یک ماه دیگر در میدان آزادگان شمالی گاز همراهی برای سوزندان وجود نخواهد داشت و همه گازهای همراه به فرآورده تبدیل می‌شود و این همان اجرای زنجیره ارزش نفت و گاز است.

عذاری‌اهوازی در پایان گفت: قرارداد دیگری با هلدینگ خلیج‌فارس به ارزش ۷۳ میلیون دلار به‌منظور ارسال گازهای مشعل منطقه دارخوین و کارخانه غرب کارون در جفیر، که حدود ۱۵۰ میلیون فوت مکعب است، امضا شد و با انجام این قرارداد، درعمل شرکت نفت و گاز اروندان تا پایان سال ۱۴۰۴ دیگر گازی برای سوزاندن نخواهد داشت.

کد خبر 6094155 محمدحسین سیف اللهی مقدم